Kako napisati naučni rad?

Postojanje različitih tehnika i metodologija pisanja naučnih i stručnih radova, naročito kod najmlađih istraživača, vrlo često može izazvati određene nedoumice i strah te dovesti do uzaludnog trošenje vremena i rasipanja kreativnosti. Iz tog razloga, odlučili smo da posvetimo pažnju  upravo ovoj temi.

Koje su osnovne kategorije radova?

Radovi se najčešće dijele u dvije osnovne kategorije, to su naučni i stručni radovi. Iako je često teško povući granicu između naučnih i stručnih radova, odnosno dijela, među njima svakako postoje određene razlike.

Naučni rad se najčešće definiše kao opis orginalnih rezultata istraživanja koji mora biti napisan, objavljen i dostupan naučnoj javnosti. Osim toga, da bi određeni rad dobio epitet naučnog rada, on mora poći od odrđenog problema i zasnivati se na činjenicama do kojih se dolazi istraživanjem. Naučni radovi najčešće se sistematizuju u neku od sledećih kategorija: originalni naučni rad, prethodno saopštenje i pregledni članak.

Originalni naučni rad (Original Scientific Paper, engl.) je originalno naučno djelo u kome su izneseni novi rezultati fundamentalnih ili primjenjenih istraživanja ostvarenih primjenom naučnih metoda. Originalni naučni rad pruža do tada nepoznate naučne činjenice i saznanja koja predstavljaju doprinos za nauku. Primjenjene naučne metode su opisane kako bi se istraživanje moglo ponoviti, a utvrđene činjenice provjeriti.
Prethodno saopštenje (Preliminary Communication, engl.) je takođe originalno naučno djelo, ali manjeg obima ili preliminarnog karaktera. Ova kategorija naučnog rada, takođe, sadržijednu ili više naučnih informacija, ali bez dovoljno detanja koji bi čitaocu omogućili provjeru iznesenih naučnih saznanja, rezultata istraživanja i naučnih informacija.

Pregledni članak (Review, engl.) razlikuje se od originalnog naučnog rada po tome što ne mora sadržati originalne (nove) rezultate istraživanja. Pregledni rad sadrži cjeloviti prikaz određenog istraživačkog problema i to tako što na nov način prikuplja, analizira, sažima i na naučni način prezentuje već objavljenje naučne informacije i spoznaje. Drugim riječima, pregledni članak pruža novu sintezu naučnih informacija nastalu na osnovu pregleda najnovijih dijela o određenom predmetnom području.

Da bi se rad mogao klasifikovati i okarakterisati naučnim neophodno je da takav rad ima najmanje dvije pozitivne recenzije.

Stručni rad ne sadrži nove, orginalne naučne spoznaje, rezultate i teorije, već se u njemu obrađuje već poznato i opisano. Autor stručnog rada ima osnovni zadatak da prikupi i interpretira već poznata naučna saznanja, činjenice, informacije i teorije koje se mogu iskoristiti u praksi. Odnosno, stručni rad nudi iskustva koja su korisna za unapređenje profesionalne prakse, ali koja nisu nužno zasnovana na naučnom metodu.

Naučni i stručni radovi, te rezultati naučnih istraživanja (osim komercijalnih, eksploatabilnih i istraživanja koja bi se mogla smatrati važnim za nacionalnu sigurnost) redovno se objavljuju u naučnim i stručnim publikacijama, a obično je riječ o časopisima ili zbornicima radova sa naučnih (stručnih) konferencija.

KAKO NAPISATI SAŽETAK (APSTRAKT) RADA?

Sažetak treba da bude relativno kratak. Većina časopisa ili organizatora međunarodnih konferencija precizno definiše njegovu dužinu njačešće ga ograničavajući na 250 ili manje riječi.

Sažetak treba da sumira najbitnije elemente rada. To su: svrha zbog koje je istraživanje rađeno, metode koje su korištene, glavne rezultate do kojih se došlo, te zaključke koji proizilaze iz dobijenih rezultata.
Dobar sažetak treba da predstavlja cjelinu koja je čitaocu razumljiva i bez uvida u cijeli rad.

Sve češće se i kod nas međunarodne naučne konferencije organizuju na enegleskom jeziku, kao što je to praksa širom svijeta. Čak i kada to nije slučaj, uobičajeno je da se naslov, apstrakt i ključne riječi, pored jezika organizatora konferencije,pišu i na engleskom jeziku.

Izvor : Fond dr Milan Jelić